E-Faturaya Geçme Zorunluluğu Hakkında Genel Bilgi-01
Ülkemizde Vergi Mevzuatı sürekli güncelleniyor. Bu bağlamda e-faturaya geçme zorunluluğu ve buna bağlı kayıtlar da hızlı şekilde dijital ortamda tutulmaya başlıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı denetiminde yürütülen e-belge uygulaması ticari hayatta oldukça yaygınlaştı. Bunun yanında kağıt fatura düzenleme; limit dahilinde devam ediyor.
Vergi Usul Kanunu 509 sıra no.lu Genel Tebliği ile 30 Aralık 2022 tarihinde e-belge uygulaması yeniden güncellendi. Yapılan güncelleme ile e-Faturaya geçme zorunluluğu kriterleri yeniden belirlendi. Bunun yanında bazı faaliyet kolunda bulunan mükellefler farklı statüde değerlendirildi.
E-Fatura ve E-Arşiv Faturaya Geçiş Limiti Yeniden Belirlendi
30 Aralık 2022 tarihindeki tebliğ ile güncellenen e-belgeye geçiş şartlarında dikkat çeken nokta 2022 yılındaki brüt ciro tutarıdır. Burada dikkat edilecek nokta ihracata ilişkin satışlarda brüt ciroya dahil edilmelidir. Bunun yanında satışlardan iade edilen tutarlar yıllık cirodan düşülmüyor. Bütün bunlar e-faturaya geçme zorunluluğu için önem arz ediyor.
Tebliğde geçen ifade “Brüt satış tutarı” şeklindedir. 2022 yılında brüt cirosu 3 Milyon TL ve üzerinde olduğunda mükellef 01 Temmuz 2023 yılında e-Faturaya geçme zorunluluğu kapsamına giriyor. Ayrıca bir sonraki yıl da e-Deftere mükellefi de oluyor.
Bununla birlikte e-Ticaret ve gayrimenkul, araç alım-satım ve kiralama meşgalesiyle iştigal edenlere özel bir düzenleme getirildi. Ayrıca otel hizmeti veren firmalarda ciro şartı olmadan e-Faturaya geçmeleri gerekiyor. Bu yeni düzenleme ile bazı özel faaliyetler de e-faturaya geçme zorunluluğu kapmasına alınmış oluyor.
Kimler E-Fatura Mükellefi Olmak Zorunda?
E-Faturaya Geçme Zorunluluğu bulunan mükellefleri şu şekilde listeleyebiliriz.
- Brüt cirosu 3 Milyon TL bununla beraber işletmenin faaliyet türüne bakılmıyor
- e-Ticaret üzerinden mal ve hizmet satışı yapan işletmeler (500 Bin TL)
- Gayrimenkul, motorlu taşıt alım, satım veya kiralama işi yapanlar (500 Bin TL)
- Konaklama hizmeti veren otel işletmeleri faaliyetinde bulunanlar
Bu şartlara haiz işletmelere 01 Temmuz 2023 tarihinde e-Faturaya ve 01 Ocak 2024 tarihinde e-deftere geçmesi gerekiyor.
Burada önemli bir noktaya değinelim. Eğer işletme vergi dairesine ek iş olarak “İnternetten satış” yapacağına dair dilekçe verdiyse, internetten satış yapmasa dahi cirosu 500 Bin TL’yi aştığı zaman sistem tarafından ceza ve uyarı yazısı gönderiliyor. E-Fatura ve e-deftere zorunlu olarak geçmesi gerekiyor.
Özellikle pandemi döneminde bir çok işletme bilinçsizce internetten satış için dilekçe verdi ve bu işi yapmadı. Ancak iptal de ettirmedi. Sistem bunları tespit ettiği zaman maalesef cezai müeyyide ile zorunlu geçiş yaptırıyor.
Elbette bu şartları taşımayan ancak gönüllü olarak e-Faturaya geçmek isteyen işletmelerde faaliyet türüne bakılmaksızın e-Fatura mükellefi olabiliyor. Bunun yanında isteğe bağlı e-Faturaya geçseler dahi e-Deftere geçmek zorunda değiller. Kanun e-faturaya geçme zorunluluğu bulunan mükelleflerin aynı zamanda e-deftere geçmelerini de zorunlu tutuyor. Elbette defter beyana tabi işletmeler kapsam dışındadır.
Ciro Limitine Bakılmaksızın Faaliyet Türüne Göre E-Fatura Mükellefleri
Zorunlu olarak e-Fatura mükellefi olmanın tek şartı ciro limiti değildir. Bunun yanında bazı faaliyet kolunda bulunan işletmeler de zorunlu olarak e-Fatura mükellefi oluyor.
- ÖTV 1 ve 3 dahilindeki ürünlerin ticaretini yapan firmalar.
- İnternet Reklamcılığı faaliyetinde bulunanlar (1 Temmuz 2023)
- Yukarıdaki Faaliyete yeni başlana işletmeler 3 ay içinde e-Faturaya geçiş yapabiliyor
- Ayrıca yurtdışı müşterilere bavul ticareti kapsamında Özel Fatura düzenleyenler
Tebliğ gereğince sınırları yeniden belirlenen e-Fatura mükellefiyetinin kapsamı hızla genişliyor. Yakın zamanda e-faturaya geçme zorunluluğu kapsamına girecek firma sayısı oldukça çoğalacaktır.
2024 yılına ilişkin e-deftere geçişli ilgili her hangi bir Tebliğ yayınlanmadı. Güncelleme olduğunda ilave açıklama yapılacaktır.
E-Fatura Mükellefi Olmayanlar E-Arşiv Düzenleyebilir mi?
Gelir İdaresi Başkalığı kağıt fatura düzenlemeye de sınır getirdi. Ayrıca e-arşiv fatura düzenleme limiti yurtdışı müşterisine farklı uygulanıyor Başlangıçta 30 Bin TL iken güncellen bu limit 5 Bin TL sınırına çekildi. Bunun yanında e-arşiv fatura düzenleme şekli nihai tüketici ve vergi mükellefi olarak da ayrıma gidildi.
2024 Yılından itibaren vergi mükellefi için 6.900 TL (KDV dahil) olarak belirlendi. Bununla beraber nihai tüketiciye düzenlenecek fatura limiti de 5 Bin TL şeklinde devam ediyor.
E-Fatura mükellefi olmayan ticaret erbabı GİB Portal üzerinden e-Arşiv fatura düzenler. Bunun yanında Özel Entegratör firmaları müşterilerine e-Fatura hizmeti yanında e-Arşiv fatura düzenleme hizmeti de veriyor. E-Faturaya geçme zorunluluğu kapsamı genişledikçe özel entegratör firmaların sayısı da buna bağlı olarak artıyor.
E-Arşiv Fatura Nasıl Düzenlenir?
İşletmeler kağıt fatura düzenleme limitini aştığında GİB Portal üzerinden e-Arşiv fatura düzenler. Vergi mükellefi vergi dairesince tanımlanan kullanıcı kodu ve kendinin belirlediği şifre ile e-Arşiv Portal’a giriş yapıyor. İlk girişte işletmenin adres bilgilerini tanımlayarak kaydediyor ve bilgiler sabit kalıyor.
E-Arşiv fatura vergi mükellefine düzenlendiğinde Türkiye Cumhuriyeti Kimlik numarası veya vergi numarası yazılarak işleme başlanıyor. Bu bilgi yazıldığında kişinin adı-soyadı ve Vergi Dairesi bilgisi otomatik geliyor. Ancak adres bilgileri sistem tarafından getirilmiyor. Manuel olarak yazılması gerekiyor.
Bundan sonra kağıt faturada olduğu gibi malın cinsi, miktarı ve birim fiyat yazılarak işleme devam ediliyor. KDV oranı da yazılarak fatura düzenleniyor. Gerekli kontroller yapıldıktan sonar imzalama aşamasına geliniyor. Sisteme kayıtlı cep telefonuna gelen mesajın ilgili kutucuğa yazılması ile işlem sonuçlanıyor.
