Binek Aracın Tanımı Net Değildir (VUK)
Binek aracın tanımı KDV sirküsü ile (54 No.lu KDV sirküsü) açık şekilde anlatılmıştır. Bu sirkü yalın bir ifadeyle araç KDV’sini ve binek araç sayılma şartlarını açıklıyor. Özellikle muhasebecilerin derdine çözüm olarak belirsizliği ortadan kaldırıyor. Her ne kadar aracın ruhsatında ticari ibaresi geçse de aracın iç dizaynına göre binek araç sayılabiliyor. Binek araç ile ilgili muallakta bulunan detayları kısa ve öz olarak anlatacağız.
Binek Aracın Genel Özellikleri
Muhasebe kaydı açısından aracın binek/ticari olduğunu belirlemek bazen zor olabiliyor. Şöyle ki araç yapı olarak ticari olsa bile ekleme ve düzenleme yapıldığında binek araç statüsüne geçebiliyor. Püf nokta olarak aşağıdaki kapsama giren araçları binek araç sınıfına dahil ediyoruz.
Satın aldığınız araçları şu şekilde sınıflandırabiliriz;
- Araçta 1+7, 1+4, 1+3 veya 1+1 koltuklu olması
- Şoför ve de öndeki yolcu koltuğunun arka kısımda, emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajına uygun tertibatın olması
- Aracın iç kısmında koltuk veya emniyet kemeri ekipmanı montajı için sabit tertibatın olması
- Aracın iç kısmının, yolcu bölümlerindeki konfor özellikleri ve iç döşemelerinin yolcu taşımaya uygun hale getirilmesi
- Yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler gibi aksesuarların yapılmış olması
- İki yan panel boyunca arka cam olsa bile yan panelde cam bulunmamalıdır, yan panelde camların bulunması
- Şoför bölümü ile eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmaması
Yukarıda sıraladığımız özelliklerden birinin araçta olması binek araç olarak değerlendirilmesine neden olur.
Kapalı kasa motorlu taşıtların ruhsatında ticari olarak geçse bile 87.03 pozisyonundaki araçlar binek araç olarak değerlendiriliyor.
Binek aracın muhasebe kaydında aracın, hangi statüde olduğu önemlidir. Ancak binek araçların KDV’ si indirim olarak kullanılamaz, ancak belli şartlarda gidere veya maliyete atılabilir.
Binek araçlar için yapılan yakıt, tamir gibi harcamalar yeni uygulama ile %70 oranında gidere işlenebiliyor. Bunun yanında ticari aracın, yapılan ekleme ve düzenlemeler ile binek araca dönüştürülmesi durumunda ek ÖTV vergisi çıkacağını unutmamak gerekir. Kanun koyucu haklı olarak haksız gider yazılmasını önlemek için bazı tedbirler almak zorundadır. Ancak olaya tacir olarak bakıldığında eleştirmek yerinde olacaktır. İki tarafta haklıdır. Binek taşıtların kullanımı suistimale açıktır. Buna rağmen gider yapan firmanın, giderinin bir kısmını kayıtlarına alamaması sizce kanuna uygun mu?
Binek Araç ile İlgili Bazı Soru ve Cevaplar
Soru1: Binek otomobil satın alındığında KDV indirimi hangi durumlarda mümkün değildir?
Cevap1: 3065 sayılı Kanunun 30. b bendine göre, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya işletilmesi faaliyeti dışında kalanların, işletme amacı dışında aldıkları binek otomobillerinin KDV’si indirilemez. Bunun yanında Finansal kiralama yoluyla satın alınan binek otomobillerin kira bedellerindeki KDV de aynı şekilde indirilemez.
Soru2: Binek otomobil olarak sınıflandırılan ancak ticari amaçlı kullanılan araçlarda (Doblo Combi) KDV indirimi yapılabilir mi?
Cevap2: Ticari amaçlı kullanılması, binek otomobil olarak sınıflandırılan araçların (Fiat Doblo Combi) satın alınmasında da KDV indirimi mümkün değildir.
Soru3: Panelvan veya kamyonet gibi ticari araçlar, binek otomobile dönüştürüldüğünde KDV indirimi nasıl etkilenir?
Cevap3: Panelvan veya kamyonet olarak satın alının ticari araçların KDV indirimi yapılır. Ancak bu araçlar binek otomobile dönüştürüldüklerinde (koltuk eklenmesi, cam açılması gibi), indirim konusu yapılan KDV düzeltilmelidir. İndirim konusu yapılan KDV; gider veya maliyete aktarılmalıdır. Aynı şekilde minibüslerin de binek otomobile dönüştürülmesi durumunda da bu işlem yapılmalıdır.
Soru4: Açık artırma ile satılan daha önce kullanılmış binek otomobillerde KDV var mıdır. Varsa ödenen KDV indirim konusu yapılabilir mi?
Cevap4: Açık artırma ile satılan ikinci el binek otomobillerde KDV oranı %1 olarak uygulanır. (2007/13033 sayılı Kararname). Ancak KDV indirimi hakkı, işletmenin faaliyetiyle ilgilidir. İndirilemeyen KDV gider veya maliyet atılır.
Soru5: İşletmeler; binek otomobillerde indirim konusu yapılamayan KDV’yi nasıl muhasebeleştirilir?
Cevap5: İndirim konusu yapılamayan KDV, işletmede gider veya maliyet unsuru olarak kayda alınır.
