Muhasebede Pratik Bilgiler 01
Muhasebede pratik bilgilere her zaman ihtiyaç duyarız. Zira iş yoğunluğu ve sürekli güncellenen mevzuatı takip etmek oldukça zordur. Bu nedenle ihtiyaç duyulduğunda zaman kaybetmeden hatırlanması için pratik notlar sayfası oluşturduk. İstifade etmeniz dileğiyle, sağlıcakla kalın.
Muhasebede E-Arşiv Fatura Sorunu
Muhasebe pratik bilgiler konusuna E-Arşiv fatura ile başlıyoruz. Bu konu mevzuatta açık olarak anlatılsa da E-Arşiv fatura işlemleri zaman zaman mükellef için sorun olabiliyor. Zira entegratör ve GIP Portal’ dan düzenlenen faturaların iptal veya iadesi farklı gerçekleşiyor.
E-Arşiv ve E-Fatura İptal Durumu
Gerek E-Arşiv ve gerekse Temel e-Fatura süresi içinde iptal edilebiliyor. Ancak şu unutulmamalıdır ki faturada maddi hata veya izah edilebilir bir yanlışlığın yapılması gerekiyor. Aksi taktirde sebepsiz yere iptal edilen faturalar için “Sizi sığaya çeken bir Molla Kasım gelir
E-Arşiv Faturanın İptal Süresi Kaç Gündür?
E-Arşiv Fatura düzenleyen firma şahıs/şirket sistem üzerinden 8 gün içinde fatura için iptal oluşturabilir. Bu sekiz günlük süreye fatura düzenleme tarihi de dahildir. Sistem üzerinden iptal oluşturulduğunda; fatura iptal sayılmıyor. İptal durumunun karşı firmaya haber verilmesi gerekiyor. Zira karşı firmanın da sistem üzerinden oluşturulan iptal faturayı ONAYLAMASI gerekiyor. (GİP kullananlar) Süresinde yapılan iptal/onay faturalara sistemden tamamen silinerek, yok hükmündedir.
E-Arşiv Fatura Üzerinden Sekiz Gün Geçse de İptal Edilebilir mi?
E-Arşiv faturayı düzenleyen firmanın sekiz gün içinde iptal talebi oluşturması gerekiyor. Aksi halde bu süre geçtikten sonra sistem üzerinden iptal talebi oluşturulamıyor. Ancak yapılan düzenleme ile E-Arşiv fatura sekiz günden sonra da iptal edilebiliyor. Faturayı alan taraf bir sonraki ayın yirmisine kadar sistem üzerinden faturaya itiraz edebiliyor. E-Arşiv Portal üzerinden firma adına düzenlenen faturayı seçerek itiraz talebi oluşturabiliyor. Bu durumda faturayı düzenleyen firmaya bilgi vererek itiraz talebinin sistem üzerinden onaylamasını istemelidir. Faturayı düzenleyen firma E-Arşiv mükellefi olduğunda, karşı firma E-Fatura mükellefi olsa dahi, portal üzerinden iptali onaylaması gerekiyor.
E-Arşiv Faturayı Entegratör Firma Üzerinden Nasıl İptal Edilir?
Entegratör firma aracılığıyla fatura düzenleyen firmanın E-arşiv faturayı iptali daha pratiktir. Zira bir sonraki ayın 20′ sine kadar E-Arşiv fatura iptal edilebiliyor. Entegratör sistemi üzerinden E-Arşiv faturayı seçip iptal etmesi yeterlidir. Her durumda iptal edilen fatura için karşı firmaya bilgi verilmelidir. Zira müşterinin da iptal faturayı kayıtlarından çıkarması gerekir.
E-Fatura Mükellefi Kendine Düzenlenen E-Arşiv Faturayı Nasıl İptal Eder?
E-Fatura mükellefi kendine düzenlenen faturayı iptal edebilir. Uygulama; faturayı düzenleyen firma sekiz gün içinde (faturanın düzenlendiği tarih dahil) GIP üzerinden düzenlediği fatura için iptal talebi oluşturur. E-Fatura mükellefi kullanıcı kodu ile GIP E-Arşiv sistemine giriş yapar. Malı satan firmanın oluşturduğu iptal talebini onaylar. Bu şekilde E-Fatura mükellefine düzenlenen E-Arşiv fatura iptal edilebiliyor.
Muhasebede E-Fatura Sorunu
E-Fatura sorunu E-Arşiv faturaya göre daha az teferruatlı olmasına rağmen hâlâ tam olarak anlaşılmış değildir. Özellikle Temel Fatura ve Ticari Fatura kavramlarını mükellefe anlatıp izah etmekte oldukça zor.
E-Fatura İptali (Temel Fatura) Nasıl Yapılır?
E-Fatura mükellefi düzenlenen Temel Faturayı 8′ gün içinde iptal edebilir. Temel fatura iptali konusunda GIP güncelleme yaptı. Süresi içindi alıcı veya satıcılardan faturayı kimin düzenlediğine bakılmadan GIPPortal’ ı üzerinden iptal oluşturabiliyor. Elbette iptali oluşturulduktan sonra karşı firmanın GIP üzerinden iptali onaylaması gerekiyor. Bu şekilde Temel Fatura iptal edilebiliyor. Ancak iptal oluşturan tarafın mutlaka karşı tarafa bilgi verip iptali onaylatması gerekiyor. İptali işlemi “MALİ MÜHÜR” ile yapılabiliyor. Entegratör üzerinden E-Fatura iptalleri şimdilik gerçekleştirilemiyor.
E-Fatura İptalinde Sekiz Günlük Süre Geçerse Ne olur?
Temel Fatura olarak düzenlenen E-Faturada ilk sekiz günlük süre içinde alıcı/satıcı iptal talebi oluşturabiliyor. Ancak sekiz günlük süre geçtikten sonra faturayı düzenleyen firma iptal talebi oluşturamıyor, sistem kapatıyor. Buna karşılık bir sonraki ayın 20′ sine kadar faturayı alan taraf faturaya itiraz talebinde bulunuyor. Faturayı düzenleyen firma itirazı kabul ederek faturanın iptal edilmesini sağlıyor. Fatura itiraz talebi oluşturulurken firmadan iletişimle ilgili bazı bilgiler isteniyor. İtirazın karşı firmaya hangi yolla iletileceği seçenekler sunuluyor. Noter, KEP, Telgraf veya Taahhütlü Posta gibi seçenekler. En pratik yolu Taahhütlü Posta oluyor. Zira her firmanın iletişim için KEP adresi olmayabiliyor.
E-Fatura İptali İçin KEP adresi Zorunlu mu?
Temel faturaların iptali için KEP adresi zorunlu değildir. Genel bir yanılgıyla firmaların KEP adresi olduğunda faturanın kolay şekilde iptale edileceği yanılgısı vardır. TEMEL faturanın 8′ günlük süresi geçtikten sonra iptali edilecek faturanın karşı tarafa resmi yolla bildirilmesinde gerekiyor. Ancak KEP adresi olmasa da Noter, Taahhütlü Mektup gibi seçenekler de kullanılabiliyor. Temel fatura iptalinde KEP adresi zorunlu değildir. Bunun yanında iptal süresi geçen faturaların iptal iptali için kullanılabiliyor. Süresinden sonra iptali gereken temel veya ticari faturalarda;
Noter, Mahkeme veya KEP adresi üzerinden bildirimlerle de iptali sağlanabiliyor. Bu durumda iptal edilen fatura her ne kadar sistem üzerinde görünse de kanun çerçevesinde iptal sayılıyor. Her hangi bir vergi incelemesinde, şartları taşıyan faturalar da iptal hükmünde oluyor.
Kısaca kanuni süresin içinde; karşılıklı iptal /onay süresi geçen faturalar bu yöntemle de iptal sayılıyor.
SGK ve BAĞKUR Sorunlarına Çözümler
SGK ve BAĞKUR sorunları da zaman zaman bizleri düşündürüyor. Zira bu konuda da mevzuat çok değiştiği için takibi neredeyse imkansız hale geliyor.
Vergi Mükellefi Kendi İşyerinde SGK’lı Olabilir mi?
Vergi mükellefiyeti tesis eden kimse eğer emekli değil ve bir işverene bağlık olarak hizmet akdi ile çalışmıyorsa sistem vergi mükellefini BAĞKUR mükellefi yapıyor. Gerçek kişi ister şirket ortağı olsun, ister şahıs işletmesinin sahibi olsun kendi işyerinde SGK’lı olarak çalışamaz.
01 EKİM 2008 tarihinde çıkan yeni düzenleme ile şirket ortağı hiç ara vermemek kaydıyla sigortasına devam edebiliyor. Ancak 01 Ekim 2008 tarihinden itibaren kesin ve net olarak gerçek kişi vergi mükellefi kendi işyerinde veya ortağı bulunduğu şirkette SGK’lı olarak çalışamıyor.
SGK Tabi İşçiye Ödenen Yol Parası Yardımı
2025 Yılı için belirlenen yol parası yardımı tutarı 126 TL’dir (nakit)
4857 sayılı İş Kanununda yol parasının istisna olacağına dair bir açıklama yoktur. Buna istinaden işçiye sağlanan yol yardımı vergiden istisna olsa da SGK primine tabidir.
Personel Yemek Bedeli İstisnası
SGK yayınladığı “05.12.2024 tarihli ve 2024/509 sayılı Karar” ile, yemek bedeli ve bunu destekleyen yardımlarda SGK prim istisnasını düzenledi. Bu düzenlemeye göre yemek bedeli olarak ödenen tutar Sigorta Primi Kesintisinden muaftır.
2025 Yılı için günlük yemek bedeli istisna tutarı 158 TL’dir. SGK Priminden muaftır ve beyan edilmez. Nakit olarak ödenen yemek bedelleri 158 TL’yi aşması durumunda SGK primine tabi tutuluyor.
31 Aralık 2024 tarihinde yayımlanan SGK Genelgesi ile yemek kartı, yemek kuponu vb. ödemelerde 240 TL +%10 KDV = 264 TL SGK ve Vergiden muaf tutuldu. İşveren yemek bedeli için 240 TL ödediğinde %10 KDV tutarını indirim konusu yapabilecek.
İşyeri müştemilatında yemek yenmesi durumunda;
Yemeğin işyerinde yapılması
Yemeğin yemek şirketlerinden gelmesi durumlarında istisna sınırı yoktur.
