Doğum Parası Almanın Genel Şartları

Doğum parası almanın şartlarını kısaca izah edelim. Sonra da bu konuyla ilgili bir yorumumuz olacaktır. Bu doğum parası çok eski yıllardan itibaren yapılan sosyal bir yardımdır. Gelişerek devam etmiştir. Asgari ücretin zaman içinde yükselmesi doğum parasını cazip hale getirmiştir. Özellikle belirtelim ki doğum parasını ancak fiilen çalışan işçileri talep etmelidir.

Doğum Parası Almanın Genel Şartları Nelerdir

Kadınların doğum parası alması için bazı şartlar vardır. Gereken şartları kısaca maddeler halinde yazalım.

• Fiilen çalışma şartı.
• Son bir yıl içinde doksan gün prim ödenmesi
• Doğumdan önce doksan gün aralıksız SGK primi ödenmesi

şartlarını taşıyan sigortalı bayan işçiler doğum parası almayı hak ederler.

Sigortalının gerekli şartları yerine getirdiğine ve doksan gün primin de ödediğini varsayarak doğum parasını hesaplayalım. Doğum parasının hesaplanması sigortalının brüt ücreti üzerinden yapılıyor. Ayrıca yatarak veya ayakta tedavi durumuna göre değişiyor.

• Doğum parası alacak olanların ayakta tedavilerinde 2/3 oranı
• Yatarak tedavi (doğum) olanların ise 1/2 oranı

olarak doğum parası hesaplanmaktadır. Bu hesaplama aslında hasta olup çalışamayan sigortalılar için uygulanan istirahat parası gibidir. Doğuma mahsus bazı özellikleri vardır.

İşçinin doğum öncesi ve sonrası parası hesaplanırken;

• Doğumdan önce sigortalı işçi 56 gün (8 hafta)
• Doğumdan sonra sigortalı işçi 56 gün (8 hafta)

Toplam 112 gün ücretsiz izinli sayılır. SGK müdürlüğü izinli sayılan günlerin toplam tutarını doğum acreti olarak işçiye öder.

Paranın Hesaplanmasını Formüle edersek;
BRÜTÜ ÜCRET (SON ÜÇ AYLIK )/90 GÜN ile sigortalının günlük ortalama ücretini buluyoruz.
(Günlük Brüt Ücret/3)*2 = Günlük Tutar
Günlük Tutar * 112 gün = Doğum Parası

Hesaplaması gayet kolaydır. Sigortalı doğum parasını parça parça alabileceği gibi ücretsiz izni bittiğinde toplu olarakta alabilmektedir. Genelde uygulama bu şekilde yapılıyor.

Doğum izninde dikkat edeceğimiz hususlar

Doğum iznine çıkacak bayan işçinin sigortadan aldığı istirahat raporunu işveren vasıtasıyla muhasebe bölümüne ulaştırmalıdır. Gerek işçinin, gerekse işverenin bu konulara vakıf olmaması bazı hatalara neden olmaktadır. İstirahat raporlarının doğumda veya hastalıkta zamanında muhasebeye verilmemesi işverenin ceza ödemesine neden olmaktadır.

İstirahat raporu süresi içinde sigortanın sisteminde onaylanlanmalıdır. Ve de aylık sigorta bildirgesiyle eksik gün olarak beyan edilmelidir. Aksi durumda işveren asgari ücretin 1/2 oranında para cezası öder. Cezai durumla karşılaşmamak için işverenin sigortaya giden işçiden istirahat raporu istemesi gerekir. Ancak İşçinin de gerekli duyarlılığı gösterip istirahat raporunu işverene mutlaka vermelidir.

Genel Kanaat ve Uygulamalar;

Bu ekonomik destek gayet insanidir. Bu sayede işçi çalışmadığı için alamadığı maaşınını bir kısmınıda olsa alarak, mağduriyetini gidermektedir. Ancak doğum parası yardımı uygulaması kişileri bilinçli veya bilinçsiz yanlışa da etmektedir.

Doğum Parasında Şüpheli Durum Varsa İncelem Oluyor

İşçinin doğum parası alması için doğumdan önce son doksan günde sigortalı çalışmış olması gerekiyor. Bu şartı yerine getiremeyen işçi ve işverenin uyguladığı bir yöntem var. Bu da genelde doğuma kadar veya doksan gün dolana kadar sigortalıyı çalışıyor göstermek. Ancak gözden kaçan bir nokta var o da şudur; gerekli günü dolmayan sigortalı doğuma kadar çalışıyor gösteriliyor. Ancak sigortanın sisteminde ise doğumdan önce son on beş günü işçi otomatik istirahatli gösteriyor. Bu durumda işçi doğum parası alamadığı gibi dosyası da müfettişe incelemeye gidebiliyor.

Kendi veya tanıdığının işyerinde hamile eşini veya yakınını sigortalı gösterenler işçiye sağlanan doğum yarımı uygulamasını zedeler. Bu çeşit işlemlerde sigortanın inceleme yapacağını ve belki de alacağı paradan daha fazla ceza ödeyebileceğini izah etseniz de (ahlaki yönünü izaha gerek yok) sistemdeki boşluktan faydalanarak riske giren çok kişi vardır.

Soysal destek niteliğindeki yardım konusunda SGK‘nın daha hassas olup, uygulamanın biraz daha ciddiye alınarak, bu yanlış uygulamaya yönelenleri önce ikaz, sonra cezai müeyyide ile uyarması yerinde olacak bir davranıştır.

Çözümü nasıl? diye soracak olursak, çözümün sahada yani uygulamada olanları sorumluluğunda olduğunu belirtmek gerekir. Ama şunu da tasvip etmiyoruz ki, kişi doğum yapıyor ve doğum parasını alıyor. Aradan belli bir zaman geçip, sonradan SGK’nın bu işçiyle ilgili inceleme talep etmesidir. Bu şekil uygulamalar sorunu yumak yapmaktan başka işe yaramaz. Çözüm daha ilk aşamada kişilerin bu tür işe yönelmemelerini sağlamak olmalıdır. En başta bu bilincin işçi ve işverende oluşturulup gerekli tedbirlerin alınmasıdır. Bununla beraber doğum yapan kadınlara sosyal yardım fonundan maddi destek verilerek kişilerin yanış yollara sapmaları önlenmelidir.

Özet Bilgi

Eligible working women can access maternity benefits under certain conditions: active employment, at least 90 days of social security premiums paid in the year before birth, and uninterrupted payment immediately preceding the birth. The benefit’s amount depends on the claimant’s average daily gross wage and treatment type, paying 2/3 for outpatient care and 1/2 for inpatient care. Employers must properly handle and report sick leave to avoid penalties. While this support mitigates income loss during maternity leave, wrongful exploitation of the system risks investigations and sanctions, suggesting stronger oversight and preventive measures by authorities.