Engelli Emeklilik ve Malulen Emeklilik Şartları 01

Engelli ve malulen emeklilik şartlarını yerine getirip, emekliliği hak eden bir kimse nasıl emekli olur? Elbette emeklilik şartlarını haiz kimsenin dilekçe ile talepte bulunması ile prosedür başlar.

Öncelikle malulen emekli olmanın şartlarını izah edeceğiz, daha sonra engelli vatandaşın durumuna değineceğiz. Bu çerçevede şartları yerine getiren vatandaşın hakları ve yasaklamalarına da yer vereceğiz. Bunun yanında engelli emekli vatandaşın ikinci bir emeklilik şansının olduğunu biliyor muydunuz? Şartları yerine getirmek zor da olsa mümkündür.

• Malulen veya engelli bireylerin çalışması olabilir mi?
• Sigortalı bir kimse malulen emekli ise sigortalı çalışabilir mi?
• Emekli sandığına tabi engelli bir kimse tekrar memur olabilir mi?
• Kendi nam ve hesabına çalışan BAĞ-KUR’a tabi kişi işine devam edebilir mi?

Malulen Emeklilik Nedir, Malullük Şartları Nelerdir

Sigortalı bir kimse malulen emeklilik şartlarını yerine getirirse ancak bu durumda erken emekli olur. Elbette malulen emeklilik için SGK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığına tabi olması şartları değiştirmez. Ancak emekli olduktan sonraki şartlar kurumlar arasında farklılık gösterir.

Malulen maaş bağlanması için koşulların sağlanması gerekir. Ancak sigortalı bir kimsenin malulen emekli olabilmesi için;

En az on yıl sigortalı olmalıdır, bunun yanında en az 1800 gün uzun vadeli sigorta priminin de ödenmesi zorunludur. İstisnai durum olarak, malul kimsenin ancak başkasının bakımına muhtaç olması durumunda ise sadece 1800 gün prim şartı aranır. Bu durumda on yıl sigortalı çalışma şartı aranmaksızın emekli olur. Elbette sigortalı bir kimse, malullük şartlarını taşıdığında çalıştığı işten ayrılıp başvurur.

Ancak kendi nam ve hesabına çalışan kimsenin emeklilik başvurusunda bulunabilmesi için BAĞ-KUR prim borcunun olmaması gerekir. Yukarıdaki şartları taşıyan kimsenin emekli olması durumunda, malulen emeklidir, bu sayede belediyenin sağladığı ücretsiz seyahat kartı da alabilir.

Engellilerde Emeklilik Şartları Nelerdir?

Engelli vatandaşımızın emeklilik şartlarında kolaylık sağlanır, ancak buna istinaden kanunda ilave düzenleme yapıldı. Bu şekilde engelli bireyler yaş, prim ve sigortalılık süresinde bazı imkana sahiptir. 5510 sayılı yasanın 28. maddesinde emeklilik şartları açıklanıyor. Engelli emeklilik şartı 2008 tarihinden önce daha cazipti, ancak 2008 tarihindeki düzenleme ile şartlar biraz daha ağırlaştı.

SGK Çalışanları İçin Engelli Emeklilik Şartları

Engelli emeklilik şartlarını şu şekilde listeleyebiliriz (01.10.2008 Yılından Önce Sigortalı Girişine Göre)

İŞE BAŞLAMA TARİHİ	1.DERECE %80 ÜZERİ	2.DERECE %60-79	3.DERECE %40-59
05.08.1991 VE ÖNCESİ	15 sene – 3.600 Prim Günü	15 sene – 3.600 Prim Günü	15 sene – 3.600 Prim Günü
06.08.1991 – 05.08.1994	15 sene – 3.600 Prim Günü	15 sene -3.680 Prim Günü	16 sene – 3.760 Prim Günü
06.08.1994 – 05.08.1997	15 sene – 3.600 Prim Günü	16 sene – 3.760 Prim Günü	17 sene – 3.920 Prim Günü
06.08.1997 – 05.08.2000	15 sene – 3.600 Prim Günü	17 sene – 3.840 Prim Günü	18 sene – 4.080 Prim Günü
06.08.2000 – 05.08.2003	15 sene – 3.600 Prim Günü	17 sene – 8ay 3.920 Prim	19 sene – 4.240 Prim Günü
05.08.2003 – 30.09.2008	15 sene – 3.600 Prim Günü	18 sene – 4.000 Prim Günü	20 sene – 4.400 Prim Günü

01.10.2008 Yılından Sonra İşe Girişlerin Engelli Emeklilik Şartları

İŞE BAŞLAMA TARİHİ	1. DERECE %60 ÜZERİ	2. DERECE %50-59	3. DERECE %40-59
01.10.2008-31.12.2008	15 sene, 3.700 Prim Günü	16 sene, 3.700 Prim Günü	18 sene, 4.100 Prim Günü
01.01.2009-31.12.2009	15 sene, 3.800 Prim Günü	16 sene, 3.800 Prim Günü	18 sene, 4.200 Prim Günü
01.01.2010-31.12.2010	15 sene, 3.900 Prim Günü	16 sene, 3.900 Prim Günü	18 sene, 4.300 Prim Günü
01.01.2011-31.12.2011	15 sene, 3.960 Prim Günü	16 sene, 4.000 Prim Günü	18 sene, 4.400 Prim Günü
01.01.2012-31.12.2012	15 sene, 3.960 Prim Günü	16 sene, 4.100 Prim Günü	18 sene, 4.500 Prim Günü
01.01.2013-31.12.2013	15 sene, 3.960 Prim Günü	15 sene, 4.200 Prim Günü	18 sene, 4.600 Prim Günü
01.01.2014-31.12.2014	15 sene, 3.960 Prim Günü	16 sene, 4.300 Prim Günü	18 sene, 4.680 Prim Günü
01.01.2015′ den sonra	15 sene, 3.960 Prim Günü	16 sene, 4.320 Prim Günü	18 sene, 4.680 Prim Günü

BAĞ-KUR ENGELLİ EMEKLİLİK PRİM GÜN SAYISI

Engelle ve Malulen emeklik şartları BAĞKUR’da da farklılık arz ediyor. BAĞ-KUR primi ödeyenler de engelli emeklilik şartın taşıdığında bu sayede 5.400 gün prim ödemiş gibi emeklilik aylığını almayı hak ederler.

%60 ve Daha Fazla Kaybı Bulunan	%50-59 Arasındaki Engelliler	%40-49 Arasındaki Engelliler
15 sene, 3.960 Prim Günü	16 sene, 4.320 Prim Günü	18 sene, 4.680 Prim Günü

Malul ve Engelli Emekliler İçin Genel Bilgiler

İşçi maluliyeti sonradan iptal olması durumunda elbette çalıştığı işyerine geri dönme hakkı vardır. İşveren aynı işine veya benzer bir işte kadro varsa hemen işe alması gerekir. Bununla birlikte eğer hali hazırda boş yer yoksa ilk boşalan kadroya alması gerekir. Ancak kadro olduğu halde, işveren işçiyi işe almak istemez ise altı aylık tazminat cezası öder.

5510 sayılı Kanuna göre malûl kimselerin durumu;

• Sigortalı olarak yeniden işe girdiklerinde ne yazık ki malullük maaşları sonraki ayın başından itibaren kesilir
• Yabancı ülke kanununa göre çalışmaya veya ikamete dayalı yardım almaları durumunda da maaş kesilir.
• İkamete dayalı; Türkiye’de kısmi borçlanma yaparak emekli olanların, ancak yurt dışından işsizlik maaşlı almaları durumunda da maaşları kesilir
• Emekli Sandığı’nda çalışırken görev malulü emekliler özel sektörde çalışabileceği gibi hatta kendi nam ve hesabına BAĞ-KUR primi de ödeyebilir. Bu sayede prim ödemesini tamamlayan ikinci emekliliği hak eder.
• Memur emeklileri tekrar göreve atanması durumunda ne yazık ki emekli maaşı kesilir
• Engeli BAĞ-KUR veya SGK emeklisi memur olduğunda maaşı kesilmez.

Genel çerçeveden incelediğimizde malulen veya engelli emeklilerimize bazı yasaklamalar getirildiği gibi imkanlarda verilmiştir. Ancak kanun maddeleri, yönetmelik, tüzük, genelge vs. gibi bir çok kaynak olduğu için ancak işin ehlini konuya vakıf olur. Bu yüzden zaman zaman televizyon ve radyolarda aydınlatıcı programların yapılmasının vatandaşa faydası olacaktır. Bu sayede bilinçli bir emekli olacaktır, hak ve sorumlulukları çerçevesinde hareket edecektir.